Sosiologi: SOSIALISASI

DEFINISI SOSIALISASI

¯  Merupakan proses di mana kita mempelajari tentang cara-cara masyarakat kita

¯  Proses sepanjang hayat di mana kita mempelajari tentang jangkaan sosial dan bagaimana untuk berinteraksi dengan orang lain

¯  Semasa sosialisasi, kita juga belajar bagaimana untuk berjalan, bercakap serta cara makan

¯  Untuk menyesuaikan diri kita dengan norma-norma serta tingkah laku yang ditetapkan oleh masyarakat

¯  Di mana individu yang memperoleh identiti diri dan kemahiran fizikal, mental dan sosial yang diperlukan untuk terus hidup dalam masyarakat

DEFINISI “NATURE” DAN “NURTURE”

¯  “Nature” merupakan sesuatu yang semula jadi. Pemindahan ciri-ciri daripada nenek moyang kepada keturunan mereka melalui gen

¯  “Nurture” persekitaran yang memberi seseorang untuk mengenali dirinya sendiri serta membentuk identiti serta personalitinya

EJEN SOSIALISASI

1.  KELUARGA (THE FAMILY)

¯  Merupakan salah satu ejen sosialisasi yang penting bagi kita terutamanya kanak-kanak atau bayi

¯  Ahli keluarga seperti ibu bapa merupakan insan terdekat dengan anak-anak

¯  Anak-anak mendapat pengetahuan, pengalaman, belajar bahasa dan memahami perhubungan dengan ibu bapa, adik-beradik dan orang lain dalam kehidupan mereka

¯  Sejak kecil, kita bergantung kepada ibu bapa untuk hidup

¯  Ibu bapa yang akan banyak mengajar kita tentang pelbagai hal seperti peranan, norma, kepercayaan dan lain-lain

¯  Ibu bapa juga yang akan mengajar kita bagaimana untuk menyesuaikan diri dengan masyarakat serta bertingkah laku bersesuaian dengan norma yang telah ditetapkan oleh masyarakat

¯  Merupakan kumpulan primer bagi setiap individu

¯  Keluarga yang akan membentuk personaliti serta tingkah laku anak-anak

¯  Mempunyai tanggungjawab yang besar dalam proses menyampaikan budaya seperti nilai dan norma kepada ahli baru

¯  Yang akan membentuk konsep diri iaitu sikap, minat, matlmat, kepercayaan dan prejudis

¯  Kanak-kanak mempelajari secara tidak sedar tentang tingkah laku dicipta oleh orang-orang dewasa yang terdapat dalam keluarga

¯  Di mana kita mempelajari apa yang ditetapkan oleh budaya tentang tingkah laku serta sikap yang sepatutnya untuk lelaki dan perempuan

¯  Cth: Sosialisasi gender – lelaki diajar bagaimana untuk menjadi maskulin dan bagi perempuan pula bagaimana untuk menjadi feminin

¯  Sosialisasi peranan seks juga merupakan salah satu peranan penting keluarga

¯  Untuk membezakan kanak-kanak kedudukan sosial (social position) seperti kelas sosial, agama, ras dan etnik

¯  Kelas sosial keluarga kita adalah berkaitan dengan banyak nilai-nilai dan orientasi kita terhadap dunia

¯  Ibu bapa kelas pekerja menekankan tingkah laku yang bersesuaian dalam memelihara anak-anak mereka manakala ibu bapa kelas menengah pula biasanya bersikap lebih bertolak ansur terhadap tingkah laku dan menunjukkan perhatian yang lebih besar untuk niat dan motivasi yang menjadi asas kepad tingkah laku anak-anak mereka

2.  SEKOLAH

¯  Tujuan utama sekolah adalah memberi pengetahuan dan kemahiran kepada kanak-kanak

¯  Namun, di sekolah kanak-kanak akan belajar berinteraksi dengan orang lain yang bukan berasal daripada kumpulan primer mereka dan juga daripada latar belakang yang berlainan

¯  Kanak-kanak bukan sahaja belajar tentang akademik tetapi mereka juga belajar kemahiran sosial melalui interaksi sosial dengan guru, kakitangan sekolah serta pelajar-pelajar lain

¯  Pada masa yang sama, kanak-kanak akan menghadapi kepelbagaian sosial di mana mereka akan lebih sedar kategori sosial mereka

¯  Cth: Kanak-kanak Chinese lebih suka bergaul dengan budak-budak Chinese yang lain dan mereka akan membentuk kumpulan bermain yang berdasarkan etnik

¯  Awal persekolahan, kanak-kanak akan diajar bagaimana untuk membaca, menulis dan mengira

¯  Dalam sekolah menengah dan kolej pula, mereka akan diajar dengan pengetahuan yang lebih khusus serta kemahiran yang diperlukan untuk berperanan dalam masyarakat industri yang kompleks

¯  Selain memberi pengetahuan dan kemahiran, kanak-kanak juga belajar tentang kepentingan budaya

¯  Cth: Aktiviti sekolah seperti “spelling bees” dan aktiviti sukan mengajar kanak-kanak tentang nilai kemenangan serta jadi seorang yang daya saing

¯  Belajar tentang peranan jantina

¯  Cth: Pelajar lelaki digalakkan untuk melibatkan diri dalam aktiviti fizikal dan “outdoor” manakala pelajar perempuan pula melibatkan diri mereka dengan aktiviti yang tidak begitu aktif dan lasak, menolong cikgu mereka melakukan kerja mengemas

¯  Sekolah juga membantu kanak-kanak untuk belajar untuk hidup dalam masyarakat yang besar dan menolong mereka untuk menggunakan pengetahuan dan kemahiran yang ada untuk berjaya dalam peranan orang dewasa

3.  RAKAN SEBAYA (PEER GROUPS)

¯  Orang yang mempunyai minat yang sama dan kedudukan sosial yang biasanya umur yang sama

¯  Rakan sebaya bagi budak kecil ialah anak jiran yang kemudiannya bertukar kepada rakan-rakan sekolah

¯  Membenarkan kanak-kanak yang melibatkan diri dalam pelbagai aktiviti tanpa pengawasan daripada orang dewasa

¯  Orang muda lebih suka berada dengan rakan sebaya mereka kerana dapat melarikan diri daripada tanggungjawab yang diberikan oleh guru dan ibu bapa kepada mereka

¯  Kanak-kanak mempunyai kebebasan dan juga dapat pengalaman yang bernilai

¯  Juga menyediakan peluang untuk ahli berbincang pasal kepentingan yang mungkin tidak boleh dikongsi bersama ibu bapa (Cth: pakaian dan muzik)

¯  Topik-topik yang ingin dielakkan daripada ibu bapa dan guru seperti dadah dan seks

¯  Kebebasan yang terdapat dalam rakan sebaya membolehkan aktiviti dan pembelajaran yang tidak akan dibiarkan orang dewasa

¯  Hal ini yang menyebabkan ibu bapa sangat ambil berat rakan anak-anak mereka. Ibu bapa lebih suka jika anak-anak mereka berkawan dengan orang yang mempunyai latar belakang yang sama

¯  Rakan sebaya memberi sokongan emosi dan juga sokongan moral

4.  MEDIA MASSA DAN TEKNOLOGI

¯  Media massa merupakan saluran komunikasi yang ditujukan kepada khalayak ramai dalam sesebuah masyarakat

¯  Teknologi merupakan cabang ilmu yang berkaitan dengan penciptaan dan penggunaan cara teknikal dan perkaitan mereka dengan kehidupan masyarakat dan alam sekitar, melukis atas subjek seperti seni industri, kejuruteraan, sains gunaan dan sains tulen

¯  Televisyen, radio, surat khabar, majalah, internet, permainan video

¯  Memberikan maklumat serta juga dapat mempengaruhi sikap dan tingkah laku kita

¯  Televisyen mempunyai pengaruh yang besar kepada kanak-kanak

¯  Menonton televisyen telah menjadi rutin kehidupan kanak-kanak

¯  Kanak-kanak mungkin menghabiskan lebih banyak masa dengan menonton televisyen daripada berinteraksi dengan ibu bapa

¯  Televisyen telah menjadi salah satu media massa yang mempunyai kuasa ke atas proses sosialisasi

¯  Televisyen bukan sahaja menghiburkan kita malah ia juga memberi kesan ke atas sikap dan kepercayaan kita

¯  Cth: Kanak-kanak akan dapat melihat bagaimana televisyen menunjukkan tentang peranan gender yang perlu diikuti oleh lelaki dan perempuan

¯  Cth: permainan video yang ganas dan beraksi akan menyebabkan kanak-kanak membesar dengan personaliti yang ganas

5.  AGAMA

¯  Satu sistem kepercayaan yang biasanya melibatkan penyembahan kuasa ghaib atau mahkluk

¯  Agama boleh mempengaruhi nilai dan kepercayaan seseorang

¯  Mempengaruhi cara pemikiran

¯  Mempunyai rumah-rumah ibadat, kuil, tokong, masjid

¯  Komuniti yang mengamalkan agama yang sama akan berkumpul untuk beribadah dan belajar

¯  Tempat-tempat ini mengajar peserta bagaimana untuk berinteraksi dengan budaya material

¯  Dapat membentuk peranan gender seseorang

JENIS-JENIS SOSIALISASI

1.  SOSIALISASI PRIMER (PRIMARY SOCIALIZATION)

¯  Berlaku di awal kehidupan iaitu zaman bayi, kanak-kanak dan remaja

¯  Selalunya tentang nilai, norma, sikap dan budaya yang disosialisasikan oleh keluarga dan rakan-rakan

¯  Pendedahan awal mengenai aspek persekitaran sosial seperti nilai, norma, moral, sikap dan lain-lain

¯  Bermula sebelum alam persekolah sehingga akhir hayat

¯  Oleh ibu bapa, rakan dan orang yang terdekat

2.  SOSIALISASI SEKUNDER (SECONDARY SOCIALIZATION)

¯  Tingkah laku kita disosialisasikan oleh ajen sosialisasi iaitu sekolah, media massa, agama dan lain-lain

¯  Mengajar kita bagaimana hendak bertingkah laku seperti manusia mengikut norma-norma yang telah telah ditetapkan oleh masyarakat