Ketaksamaan Sosial: Gender

Contoh Soalan:

1.   Status seorang wanita adalah berbeza dalam satu masyarakat dengan masyarakat yang lain. Bincangkan apakah indikator-indikator yang digunakan untuk melihat status wanita dalam masyarakat.

2.  Apakah aspek-aspek yang wujud dalam isu ketaksamaan gender. Nilai dan bincangkan dua daripada aspek ini secara kritikal.

Aspek gender dan ketaksamaan dapat dilihat dalam hubungan

1. Gender dan Keluarga

« Peranan suami dan isteri yang berbeza

« Suami sebagai ketua keluarga dan membuat segala keputusan

« Suami bekerja di luar dan mencari pendapatan

« Isteri pula sebagai penyokong kepada suami dan menyetujui keputusan yang dibuat oleh suami

« Isteri menjaga keperluan suami dan anak-anak di rumah

« Isteri juga bertindak sebagai memberi motivasi dan sokongan kepada suami dengan melayan suami

« Perbezaan antara layanan kepada anak lelaki dan anak perempuan

« Anak lelaki diajar dengan cara untuk bersifat kuat, gagah dan tidak boleh menangis

« Diberi peluang untuk berdikari berbanding anak perempuan

« Tidak perlu membuat kerja-kerja di rumah

« Anak perempuan pula diajar dengan sifat lemah-lembut, penyayang

« Perlu membantu ibu di rumah dengan memasak, membersihkan rumah

« Tidak diberi peluang untuk berdikari kerana anak perempuan dan ibu bapa takut terjadi apa-apa kepada anak perempuan mereka jika berdikari dan tinggal berjauhan dengan keluarga

« Layanan antara anak sulung dan anak bongsu

« Anak sulung dikehendaki bertanggungjawab terhadap urusan di dalam rumah seperti membantu ayah dan ibu membuat kerja

« Anak sulung mempunyai tanggungjawab dan peranan yang lebih berat

« Anak bongsu pula sentiasa dimanjakan dan tidak perlu membuat apa-apa pekerjaan

« Anak bongsu akan diberikan segala keperluan yang mereka perlu

2. Gender dan Kumpulan Sebaya

Z Kanak-kanak yang belajar dan bermain

Z Kanak-kanak perempuan akan bermain dengan kanak-kanak perempuan

Z Cth: Permainan masak-masak, Barbie

Z Kanak-kanak lelaki pula bermain permainan yang bersifat lebih agresif

Z Cth: Permainan polis dengan pencuri, permainan kereta

3. Gender dan Pendidikan

[ Di sekolah, pelajar lelaki lebih diberikan perhatian yang lebih daripada pelajar perempuan

[ Zaman dahulu, lelaki lebih diberi peluang untuk mendapatkan peluang pendidikan berbanding perempuan

[ Terdapat bidang-bidang pendidikan yang hanya memerlukan lelaki kerana bagi mereka bidang tersebut tidak sesuai dengan perempuan

[ Cth: Bidang kejuruteraan

[ Terdapat juga bidang pendidikan yang hanya ditawarkan kepada perempuan kerana dilihat lebih sesuai dengan sifat perempuan yang penyayang, penyabar, lemah lembut

[ Cth: Bidang pendidikan, bidang kejururawatan

4. Gender dan Media Massa

Y Lelaki disifatkan sebagai maskulin dan wanita pula disifatkan sebagai feminin

Y Terdapat iklan-iklan yang menunjukkan wanita sebagai objek seks

Y Filem-filem serta cerita-cerita di televisyen juga menunjukkan perwatakan-perwatakan lelaki (maskulin) dan wanita (feminin)

Y Menunjukkan wanita adalah lemah dan perlu perlindungan daripada lelaki

Y Lelaki pula disifatkan sebagai kuat dan dapat melindungi wanita

Ketaksamaan boleh dilihat melalui beberapa bentuk

1. Pendapatan

v Perbezaan dalam pendapatan adalah dilihat sebagai elemen utama yang memaparkan ketaksamaan yang wujud

v Empat faktor yang menyebabkan ini berlaku adalah:

Y Kewujudan diskriminasi gender di mana wanita mendapat gaji yang kurang daripada lelaki

Y Bebanan tanggungjawab domestik ini telah mengurangkan pendapatan wanita kerana wanita turut perlu menjaga anak, membuat kerja rumah dan menjaga orang tua

Y Wanita lebih tertumpu dalam pekerjaan bergaji rendah dan sektor industri di mana wanita akan mendapat gaji yang kurang daripada lelaki

Y Kerja yang dilakukan oleh wanita dianggap kurang bernilai berbanding dengan kerja yang dilakukan oleh orang lelaki kerana melibatkan kurang kemahiran. Cth: Lelaki di US yang bekerja sebagai pemasang telefon boleh mendapat USD800 seminggu berbanding dengan guru tadika USD700 seminggu

v Walaupun lelaki dan wanita melakukan pekerjaan yang sama, namun pendapatan wanita adalah lebih kurang daripada lelaki

2. Keganasan Lelaki Terhadap Wanita

v Keganasan dan tindakan agresif lelaki terhadap golongan wanita juga merupakan suatu situasi yang tidak asing

v Cth: Kes rogol, pronografi dan ganggguan seksual

v Wanita selalunya menjadi mangsa kepada lelaki sama ada semasa bercinta ataupun setelah berumah tangga

v Cth: Banyak berita yang mengenai keganasan rumah tangg di mana suami melakukan penderaan dan penyeksaan secara fizikal terhadap isterinya

v Hal ini mungkin terjadi kerana isteri tidak dapat memberi kepuasan kepada suami ataupun suami yang berasa tertekan di tempat kerja dan melepaskan tekanannya terhadap isterinya

v Selain penderaan fizikal, terdapat juga suami yang melakukan penderaan secara seksual terhadap isteri

v Cth: Penderaan seksual termasuklah meminta isteri melakukan hubungan seks secara paksa ataupun menyakitkan isteri semasa melakukan hubungan seksual

3. Penjagaan kanak-kanak

v Kebanyakan wanita tidak dapat bekerja di luar rumah atau membuat kerja sambilan disebabkan tiada pilihan untuk menjaga anak dan membayar kos pusat penjagaan

v Budaya dalam masyarakat bahawa kerja menjaga kanak-kanak merupakan kerja wanita

v Sejak zaman dahulu lagi, wanita diberikan peranan sebagai penjaga sama ada penjaga kepada kanak-kanak, orang tua atau pesakit

v Bagi seseorang wanita yang sudah berkahwin dan mempunyai anak, maka tanggungjawabnya adalah untuk menjaga anak serta suami dan rumah tangganya

v Maka, wanita tidak dapat bekerja di luar rumah kerana peranan yang telah ditetapkan olehnya

v Sifat wanita yang ditetapkan sebagai penyayang dan penyabar merupakan salah satu faktor yang menyebabkan wanita terlibat dalam hal penjagaan kanak-kanak berbanding lelaki

4. Pendidikan

v Cara sekolah mengatur dan mengajar dalam sesuatu kelas juga wujud ketaksamaan gender

v Cth: Ditentukan bentuk pakaian lelaki dan wanita berdasarkan jantina sebagaimana yang dipaparkan sebagai imej satu-satu gender

v Walaupun pada zaman moden ini, ramai wanita yang telah mendapatkan pendidikan yang formal, namun masih terdapat segelintir wanita terutamanya wanita yang menetap di luar bandar dan berada dalam kemiskinan tidak berpeluang untuk mendapat pendidikan

v Hal ini kerana keluarga mereka berpendapat bahawa walaupun setinggi mana wanita belajar, mereka masih perlu berkahwin dan akan masuk dapur juga

v Selain itu, terdapat juga sesetengah masyarakat yang berpendapat bahawa wanita seharusnya berkahwin semasa usia mereka masih muda

v Hal ini kerana jika muda, maka mereka akan mudah untuk mencari pasangan dan jika sudah tua, maka tiada sesiapa yang inginkan wanita tersebut

v Pendapat-pendapat sebegini yang menyebabkan wanita tidak berpeluang untuk mendapat pendidikan formal yang sempurna

v Wanita tidak berpeluang untuk melanjutkan pendidikan ke tahap yang tinggi kerana keluarga bimbang wanita tidak dapat menjaga diri mereka dengan baik berbanding dengan lelaki

v Jika di sekolah, pelajar lelaki selalunya dilihat sebagai pelajar yang pintar berbanding pelajar perempuan

v Buku-buku teks di sekolah juga mempunyai ketaksamaan gender melalui gambar-gambar

v Bahasa sebagai komunikasi di sesebuah sekolah juga boleh menjadi salah satu aspek yang menjadi ketaksamaan sosial

5. Politik

v Walaupun kini semakin ramai wanita yang memegang jawatan tinggi dalam bandar atau negeri, tetapi perubahan yang berlaku sangat perlahan

v Wanita kurang melibatkan diri dalam bidang politik berbanding dengan lelaki

v Hal ini kerana untuk melibatkan diri dalam bidang politik, maka seseorang haruslah mempunyai mental yang kuat

v Bagi wanita yang mudah beremosi, mereka kurang sesuai untuk melibatkan diri dalam bidang politik

v Mungkin kerana sesetengah berpendapat bahawa wanita tidak sesuai untuk melibatkan diri dalam politik kerana politik ini melibatkan proses pembuatan keputusan, kuasa, kepimpinan

v Sesetengah masyarakat berpendapat wanita tidak mampu untuk memimpin dan halangan-halangan lain seperti hal-hal berkaitan dengan keluarga menyebabkan mereka tidak melibatkan diri dalam sebarang bidang politik

Mengukur Ketaksamaan Gender

1. Peluang dan Pencapaian dalam Pendidikan

©   Wanita pada zaman moden ini telah berjaya untuk mendapat pendidikan sehingga ke peringkat yang tinggi

©   Namun, peluang dan pencapaian mungkin adalah berberza dalam kalangan wanita dan lelaki

©   Terdapat sesetengah bidang yang hanya ingin mengambil kaum lelaki sahaja dan sesetengah bidang pula hanya ingin mengambil kaum wanita sahaja

©   Cth: Bidang kejuruteraan lebih ingin mengambil pelajar lelaki berbanding wanita

©   Bagi keluarga yang miskin, wanita mungkin akan disuruh untuk berhenti sekolah ataupun tidak mempunyai peluang untuk menyambung pelajaran kerana keadaan keluarga mereka yang miskin

©   Namun, pada zaman moden, adalah lebih ramai pelajar perempuan berbanding dengan pelajar lelaki terutamanya di sekolah menengah

©   Ramai pelajar lelaki yang berhenti sekolah berbanding pelajar perempuan kerana mereka tidak berminat untuk belajar berbanding dengan pelajar perempuan

2. Penambahbaikan dalam Kesihatan

ª   Zaman dahulu, perempuan mempunyai jangka hayat yang lebih pendek daripada lelaki terutamanya yang melahirkan anak

ª   Hal ini kerana zaman dahulu tidak mempunyai kemudahan kesihatan yang dapat menyelamatkan wanita yang sudah bersalin

ª   Zaman moden ini, teknologi dan perubatan yang maju telah dapat membantu wanita dalam memanjangkan hayat mereka

ª   Wanita yang bersalin di hospital juga adalah lebih selamat kerana dengan adanya segala kemudahan dan teknologi yang canggih untuk membantu wanita yang bersalin

ª   Ubat-ubatan yang terdapat di hospital juga dapat menyelamatkan orang ramai dan seterusnya memanjangkan hayat mereka

ª   Doktor-doktor pakar dalam sesuatu bidang seperti pakar pemakanan akan menjelaskan pemakanan yang seimbang kepada semua masyarakat

ª   Pemakanan yang seimbang ini dapat menjamin kehidupan yang sihat dan seterusnya menjamin hayat yang lebih panjang

3. Indeks Sama Rata dalam Legal dan Ekonomi bagi Wanita dalam Masyarakat dan Perkahwinan

¨   Masa kahwin dan wang hantaran bergantung kepada status wanita

¨   Jika seseorang wanita itu merupakan anak dara, maka mereka akan menerima mas kahwin dalam bentuk perhiasan baranngan kemas dan barangan yang mempunyai simbolik agama seperti al-Quran dan buku agama

¨   Jika seseorang itu berstatus janda, maka mas kahwinnya adalah dalam bentuk mata wang

¨   Nilai mas kahwin anak dara adalah lebih tinggi nilainya daripada janda

¨   Pendidikan dan pendapatan juga mempunyai kesan ke atas mas kahwin

¨   Dowry merupakan bayaran perkahwinan daripada pihak perempuan kepada pihak lelaki dalam bentuk kewangan atau barangan berdasarkan kemampuan pihak perempuan

¨   Di India, individu dari kelas sosial atasan tidak akan berkahwin dengan individu dari kelas sosial bawahan

¨   Pembayaran dowry ini menyebabkan tekanan emosi kepada kaum wanita dan bebanan kepada pihak keluarga wanita

¨   Hal ini melihat kepada wanita tidak mempunyai hak dalam hal dowry ini kerana mereka perlu menyediakan wang bagi perkahwinan mereka dan jumlah pembayaran adalah bergantung kepada kelas sosial pihak lelaki

¨   Jika pihak lelaki dari golongan yang kaya dan mempunyai status yang tinggi, maka pihak keluarga wanita perlu menyediakan pembayaran yang setimpal dengan status sosial lelaki

4. Ukuran Kekuasaan Wanita

§   Wanita tidak mempunyai sebarang kuasa untuk membuat keputusan terutamanya hal-hal yang penting

§   Walau bagaimanapun, dalam sesetengah perkara, lelaki masih meminta pendapat daripada wanita

§   Cth: Dalam sesebuah majlis makan, mungkin lelaki yang sebagai pengarah majlis tersebut akan meminta pendapat daripada wanita berkaitan dengan jenis-jenis makanan kerana wanita lebih mahir dari segi masakan ini

§   Dalam hal berkaitan dengan keluarga pula, seseorang suami akan bertanya isterinya berkenaan dengan keputusan-keputusan berkaitan dengan anak-anak kerana kebiasaannya anak-anak lebih dekat dengan ibunya dan ibu lebih memahami keadaan anak-anak berbanding ayah