Keluarga
Keluarga mempunyai tanggungjawab yang
utama dalam pembentukan proses sosialisasi anak-anak. Hal ini demikian kerana
ahli keluarga seperti ibu bapa merupakan insan yang paling dekat dengan
anak-anak. Anak-anak mendapat pengetahuan, pengalaman, belajar bahasa dan
memahami perhubungan dengan ibu bapa, adik-beradik dan orang lain dalam
kehidupan mereka. Gender telah dibentuk apabila bayi dilahirkan. Ibu bapa
selalunya mengklasifikasikan anak lelaki kuat, gagah, kukuh dan berjaya
manakala anak perempuan pula lemah-lembut, malu dan halus. Hal ini menyebabkan
seseorang ibu percaya bahawa anak lelaki dapat melakukan sesuatu perkara tanpa
memerlukan pengawasan daripada ibu. Sebagai contoh, anak lelaki dibenarkan
untuk keluar bersendirian untuk ke rumah kawan, guna gunting atau melintas
jalan manakala anak perempuan pula hanya dibenarkan untuk melakukan perkara
tersebut apabila mereka sudah dewasa. Kebanyakan pasangan mengharapkan bayi
lelaki khususnya kandungan pertama. Hal ini demikian kerana kepercayaan, agama,
adat dan norma masyarakat. Sebagai contoh, masyarakat Cina mementingkan anak
lelaki kerana tanpa anak lelaki nama keluarga akan pupus. Sejak kecil, budak
lelaki akan diberikan permainan seperti kereta dan pistol sebagai alat untuk
bermain. Mereka juga akan dipakaikan dengan baju berwarna biru dan berseluar.
Budak perempuan pula akan diberikan permainan seperti alat memasak atau patung.
Mereka akan dipakaikan dengan baju berwarna merah jambu. Hal ini menunjukkan
bahawa gender seseorang telah dibentuk oleh ibu bapa sejak mereka kecil lagi.
Bilik budak lelaki dan budak perempuan juga mempunyai perbezaan iaitu bilik
budak lelaki akan dihias dengan warna biru manakala bilik budak perempuan pula
akan dihias dengan warna merah jambu. Budak perempuan tidak digalakkan untuk
bermain di luar rumah dan mereka akan bermain dengan patung mereka di dalam
bilik. Budak lelaki pula boleh main bola atau permainan fizikal di luar rumah. Hal
ini menunjukkan bahawa terdapat layanan yang berbeza antara budak perempuan dan
budak lelaki. Anak-anak selalunya akan meluangkan masa yang lebih bersama
dengan ibu mereka daripada ayah. Hal ini demikian kerana ibu dikatakan
berperanan sebagai penjaga, bercakap dengan anak-anak dan lebih dengan
anak-anak berbanding dengan ayah. Ayah pula akan meluangkan masa bersama-sama
dengan anak apabila mereka berumur 3 atau 4 tahun itupun dengan anak lelaki.
Anak perempuan pula akan meluangkan masa banyak dengan ibu mereka dan mereka
akan diajar bagaimana untuk memasak, membasuh dan lain-lain melalui ibu mereka.
Anak lelaki pula akan menolong ayah untuk membasuh kereta atau memasang
peralatan yang terdapat dalam rumah.
Rakan
Sebaya dan Pilihan
Anak-anak
yang membesar akan diperkenalkan dengnan dunia luar. Hal ini menyebabkan mereka
berkenalan dan berkomunikasi dengan orang lain selain daripada ahli keluarga
sendiri seperti kawan-kawan yang terdapat di sekolah. Aktiviti dan permainan
menjadi salah satu aspek yang membentuk peranan gender dalam diri anak-anak dan
seterusnya menjadi aspek penting dalam sosialisasi. Sebagai contoh, Aini
mengajak abangnya iaitu Ali untuk bermain permainan masak-memasak. Aini akan
menjadi tukang masak manakala Ali pula akan menjadi pelanggan. Dalam erti lain,
apabila Ali mengajak Aini untuk bermain permainan kejar-mengejar, Ali akan kesal
atau merungut tentang keadaan Aini yang malu dan kekurangan kemahiran adiknya.
Permainan bersama dengan rakan sebaya juga akan menyebabkan proses sosialisasi
dalam diri anak-anak. Permainan budak lelaki bersifat lebih mencabar, kompleks,
kompetitif dan pemainnya lebih ramai daripada permainan yang dimainkan oleh
budak perempuan. Budak lelaki lebih suka untuk bercampur dengan sejenis mereka
iaitu dengan budak lelaki yang lain dan sama seperti dengan budak perempuan.
Bahasa
Bahasa mencerminkan budaya dan juga
dibentuk oleh budaya. Bahasa merupakan asas pemahaman kita tentang perana
gender. Apabila kita belajar tentang bahasa, kita akan tahu bagaimana budaya
mentakrifkan tentang kedua-dua sex. Bahasa English fokus kepada gender. Sebagai
contoh, dalam Bahasa English selalunya terdapat perkataan “man” yang digunakan
untuk membezakan lelaki daripada wanita seperti “mankind”, “manhood” dan “This
is man’s work”. Hal ini menunjukkan dengan jelas bahawa tidak terdapat wanita
dalam perkataan-perkataan ini tetapi wanita dijadikan sebagai sebahagian
daripadanya. Dalam proses pembelajaran bahasa, budak-budak telah diajar tentang
bagaimana seks dinilai secara berbeza. Bahasa yang digunakan bukan sahaja samar
dan tidak jelas malah diskriminasi terhadap wanita. Bahasa adalah samar, tidak
jelas, diskriminasi dan tidak tepat. Oleh itu untuk mengelakkan sexisme,
penulis telah menggunakan perkataan seperti “he/she” atau “she/he” untuk
menandakan bahawa kedua-dua seks telah dibincangkan. Dalam bahasa juga, lebih
banyak perkataan “he” digunakan berbanding dengan perkataan “her”. Hal ini
menyebabkan kebanyakan masyarakat menganggap bahawa pekerjaan seperti peguam,
doktor, saintis dan lain-lain dilakukan oleh lelaki tetapi hakikatnya adalah
terdapat wanita yang menceburi bidang ini juga. Tajuk dan terma pekerjaan juga
ada kaitan dengan gender. Sebagai contoh, pekerjaan seperti pengerusi,
pengarah, doktor, peguam, angkasawan dan lain-lain merupakan lelaki manakala
setiausaha, cikgu dan jururawat pula ialah pekerjaan wanita. Di samping itu,
wanita juga merupakan sebahagian daripada lelaki. Sebagai contoh, bagi wanita
yang sudah berkahwin, nama mereka akan ditukar dan menggunakan nama suami
mereka seperti Jane Smith menjadi Mrs Richard Jones selepas dia berkahwin.
Penukaran nama ini menyebabkan wanita kehilangan identiti mereka. Perkataan
“Miss” dan “Mrs” merupakan panggilan kepada wanita berdasarkan hubungan mereka
demgan lelaki. “Ms” telah ditawarkan untuk menggantikan wanita yang sudah
berkahwin atau belum berkahwin yang mahu diaku sebagai individu. English merupakan
musuh kepada wanita. Perkataan dalam English selalunya menghina, memburukkan
serta merendahkan wanita dalam konteks sexual. Sebagai contoh, perkataan
“Madam” atau “Mistress”. Wanita dilihat sebagai seksual manakala lelaki pula
adalah lebih unggul dan baik. Sebagai contoh, lelaki dewasa marah apabila
mereka dipanggil sebagai “boys” yang menunjukkan kebudak-budakan manakala
wanita dewasa pula boleh menggunakan perkataan “girls”. Wanita suka menggunakan
tanda soal apabila bertanya soalan. Contohnya, “I enjoyed the concert, didn’t
you?”, “Can i borrow your pencil for a while?”. Soalan-soalan ini menggambarkan
bahawa wanita harus meminta keizinan sebelum menyatakan pendapat atau perasaan
mereka. Selain itu, wanita juga lebih suka untuk menggunakan kata penguat dan
kata adjektif seperti “Such a darling room!”. Penggunaan perkataan dalam
kalangan wanita adalah lebih sopan daripada lelaki. Hal ini demikian kerana
wanita dinasihati supaya menggunakan perkataan yang lebih sopan dan baik
apabila berkata-kata. Contoh, lelaki menggunakan ayat seperti “Ambil buku itu”
tetapi wanita pula menggunakan ayat seperti “Tolong ambil buku itu”. Hal ini
demikian kerana wanita dikatakan tidak sepatutnya bercakap seperti seorang
lelaki. Lelaki juga lebih banyak mencelah wanita daripada wanita mencelah
lelaki. Hal ini dapat dilihat melalui satu keadaan di mana seseorang lelaki
akan bercakap lebih banyak daripada seseorang wanita apabila kedua-dua mereka
diberi peluang untuk bercakap.
Televisyen
Televisyen juga merupakan salah satu
ejen yang membentuk peranan gender dalam diri anak-anak. Kesan sosialisasi akan
menjadi lebih kukuh apabila imej-imej televisyen disalurkan melalui media massa
seperti movie, majalah dan lain-lain lagi. Kanak-kanak selalunya meniru apa
sahaja yang mereka melihat dalam televisyen. Hal ini menyebabkan mereka
membentuk peranan gender dalam diri mereka tanpa mereka sedari. Sebagai contoh,
cerita-cerita yang selalu ditayangkan di dalam televisyen memaparkan
watak-watak yang membentuk peranan gender dalam diri mereka seperti budak
lelaki selalunya didedahkan dengan watak kekuatan fizikal manakala budak
perempuan pula didedahkan dengan watak penarikan fizikal. Televisyen merupakan
stereotaip gender. Rancangan kartun pula menggambarkan peranan gender secara
stereotaip seperti cerita “Cinderella”, “Sleeping Beauty” dan lain-lain. Watak
wanita dalam sesebuah cerita di selalunya sangat sedikit berbanding dengan
lelaki. Wanita selalunya mendapat watak yang tidak penting atau dikenali
sebagai watak sampingan. Perwatakan wanita dalam cerita selalunya digambarkan
seseorang yang berada di dalam rumah dan amat sedikit daripada mereka yang
bekerja di luar. Perwatakan lelaki dalam cerita pula selalunya bekerja di luar
rumah, bekerja dalam bidang profesional seprti saintis dan ahli fizik serta
mempunyai pilihan yang luas dalam bidang pekerjaan. Wanita selalunya
mementingkan kemahuan dan keperluan orang lain, rumah dan keluarga. Pembelaan
diri juga amat penting bagi para wanita kerana mereka selalu didedahkan dengan
bahaya, keganasan serta ugutan. Manakala, tujuan kehidupan lelaki pula
dikaitkan dengan kekayaan, balas dendam dan perasaan benci. Bagi wanita yang
menceburi dunia lelaki akan menerima pengakhiran yang tidak optimis. Televisyen
juga memaparkan iklan tentang produk-produk yang mendorong kanak-kanak memujuk
ibu bapa untuk membelikan mereka seperti permainan.
Sekolah
Pusat pendidikan sebagai tempat
kanak-kanak mempelajari perana gender serta membentuk proses sosialisasi dalam
diri mereka. Budak perempuaan kurang diberi perhatian oleh cikgunya berbanding
dengan budak lelaki. Hal ini demikian kerana para guru berpendapat bahawa
perempuan sepatutnya berada di dalam rumah sahaja atau ketidaknampakan. Budak
lelaki mendapat perhatian yang lebih terutamanya daripada cikgu wanita di
sekolahnya. Mereka boleh memilih mana-mana pekerjaan yang mereka suka melainkan
jururawat atau setiausaha. Budak lelaki juga akan diberi anugerah kerana
pencapaian yang cemerlang dalam bidang sukan atau pendidikan. Sekolah dilihat
sebagai tempat untuk menyampaikan tentang peranan gender seseorang wanita atau
lelaki kepada pelajar. Sekolah juga menyediakan teknikal, pengalaman atau
melatih pelajar tentang nilai-nilai dan norma yang bersesuaian dengan budaya.
Budak lelaki diajar tentang nilai pertarungan dan budak perempuan pula diajar
tentang nilai mendidik.
Comments
Post a Comment